Spotkania Prorockie 1991/3

Biblijna linia chronologiczna

Poniżej przedstawiamy trzy różne sposoby wyznaczania biblijnej linii chronologicznej od stworzenia Adama do Pierwszego Przyjścia Chrystusa. Pierwsza z nich to powszechnie przyjęta między badaczami Pisma Świętego "chronologia liniowa”, opublikowana przez C.T. Russella w dziele "Nadszedł czas”. Druga jest przykładem linii "poprawionej”. Należy podkreślić, że istnieje wiele alternatywnych linii chronologicznych skonstruowanych w oparciu o Tekst Masorecki (dalej oznaczany skrótem TM), a różnice między nimi sięgają ok. 350 lat. Spośród wielu wybraliśmy jedną, która ma swoich zwolenników wśród badaczy w Polsce. Trzecia linia chronologiczna jest opracowana na podstawie Septuaginty (dalej oznaczanej skrótem LXX) i również jest to jedna z wielu możliwych do przyjęcia propozycji rozwiązania problemu układu czasowego wydarzeń w Biblii na podstawie greckiego tekstu Starego Testamentu.

Warto zauważyć, że przyjęcie jednej z biblijnych linii chronologicznych wpływa w istotny sposób na zrozumienie wielu innych proroctw czasowych, takich jak: zakończenie 6 tysięcy lat, dwójnasób karania Izraela i związana z nim paralela żniwa żydowskiego oraz żniwa ewangelicznego, cykle jubileuszowe, i inne, których obliczanie rozpoczyna się od dat wcześniejszych niż 606 r. p.n.e. Zmiany w biblijnej linii chronologicznej nie mają zaś wpływu na takie ważne proroctwa czasowe jak "dni Daniela” czy długość Czasów Pogan.

I. Chronologia liniowa C.T. Russella (linia "krótka”)

Skonstruowana jest na podstawie TM. Lata od stworzenia Adama do śmierci Tarego (przymierza z Abrahamem) wylicza się na podstawie genealogii. Śmierć Tarego wiąże się z wyjściem Abrahama z Haranu i zawarciem przymierza z Bogiem (1 Moj 12:1-7). Podstawą dla takiego połączenia faktów jest oświadczenie św. Szczepana (Dz. Ap 7:4) oraz układ opisu wydarzeń w 1 Moj 11-12, gdzie wyjście Abrahama z Haranu opisane jest zaraz po wzmiance o śmierci Tarego w wieku 205 lat.

Kolejne ogniwo linii chronologicznej zbudowane jest na podstawie wersetu Gal 3:17, w którym Apostoł stwierdza, że od przymierza z Abrahamem do dania Zakonu upłynęło 430 lat. Przyjmuje się, że zawarcie przymierza z Abrahamem nastąpiło w roku śmierci Tarego (w Gal 3:17 słowo "utwierdzić”, gr. "prokyroo” można też tłumaczyć na "ustanowić”, "zawrzeć”), zaś danie Zakonu w roku wyjścia Izraela z Egiptu. Rzeczywiście większość przepisów Zakonu została oznajmiona Izraelitom jeszcze przed ustawieniem Przybytku, w niecały rok po wyjściu z Egiptu (2 Moj 40:1). W tym także okresie nastąpił uroczysty moment ślubowania pod górą Synaj (2 Moj 24:4-8). Tłumaczy się także, iż długość niewoli egipskiej określana na 430 lat (2 Moj 12:40) odnosi się do tego samego okresu i oznacza czas przebywania Abrahama i jego potomków w ziemi chananejskiej i egipskiej. Tak tłumaczy ten werset LXX: "A czasu przebywania synów Izraelskich, którego mieszkali w Egipcie i Chanaan, było 430 lat”.

Podstawą do zbudowania dalszego fragmentu linii chronologicznej jest fragment kazania Apostoła Pawła (Dz.Ap 13:18-19), w którym stwierdza on, że od podziału ziemi rozpoczął się okres sędziów, który trwał 450 lat. Moment podziału ziemi można wyznaczyć opierając się na słowach Kaleba, który przychodząc odebrać swój dział liczył sobie 85 lat, zaś w dniu, którego wyruszał szpiegować ziemię miał lat 40 (Joz 14:7-10). Ponieważ szpiegowanie ziemi miało miejsce na rok i kilka miesięcy po wyjściu z Egiptu, to długość okresu od wyjścia z Egiptu do podziału ziemi wynosiła 46 lat. Dalej Apostoł stwierdza, że po upływie 450 lat Izraelici prosili o króla i rządy swe rozpoczął Saul (Dz.Ap 13:21). Długość następnego okresu liczy się zatem od pierwszego roku królowania Saula, który wedle tego samego oświadczenia, rządził 40 lat.

Lata królów zlicza się na podstawie długości panowania królów judzkich. Łączną długość tego okresu wyznacza się przez proste sumownie lat panowania kolejnych królów z rodu Dawida. Zakłada się tym samym, że nie było okresów bezkrólewia ani równoległego panowania ojca i syna. Tak wyznaczony okres królów ma długość 513 lat.

Od obalenia Sedekijasza w 11 roku panowania do 1 roku panowania Cyrusa Wielkiego upłynęło zgodnie z proroctwem Jeremiasza 70 lat (Jer 25:11, 2 Kron 36:21-22) i tak osiąga się historyczną już datę 1 roku panowania Cyrusa, przyjętą za niektórymi historykami na 536 r. przed Chrystusem.

Według tego wyliczenia koniec sześciu tysięcy lat od stworzenia Adama przypada na rok 1872/73. Zakładając zaś, że upadek Adama nastąpił w dwa lata po stworzeniu, koniec sześciu tysięcy lat dziejów grzechu wypada na 1874 r.

II. Linia "poprawiona” ("długa”)

Bazuje również na TM, z jedną tylko poprawką idącą za tekstem LXX.

Liczbę lat od stworzenia Adama do 17 roku życia Józefa (dalej w skrócie 17 r. Józefa), kiedy to został on sprzedany do Egiptu, wylicza się na podstawie genealogii. Lata do potopu liczone są identycznie jak w linii "krótkiej” i długość tego okresu wynosi również 1656 lat. W genealogii po potopie uwzględnia się pokolenie Kainana, które w TM nie występuje, ale wspomina o nim LXX. Wymienia je także św. Łukasz w rodowodzie Jezusa (Łuk 3:36). LXX podaje, że Arfachsad mając 135 lat spłodził Kainana, a ten mając 130 lat spłodził Selecha. Ponieważ LXX na ogół dodaje po sto lat do wieku kolejnych patriarchów, gdy płodzili swych synów, to przyjmuje się, że Kainan miał 30 lat, gdy spłodził Selecha. Tak więc linia genealogii wydłuża się na tym odcinku o 30 lat w stosunku do linii "krótkiej” i wynosi 457 lat do śmierci Tarego. Okres od śmierci Tarego do 17 r. Józefa można wyliczyć następująco: Abraham w roku śmierci Tarego miał 75 lat (1 Moj 12:4), gdy urodził się Izaak miał lat 100 (1 Moj 21:5). Izaak miał 60 lat, gdy urodził się Jakub (1 Moj 25:26). Z 1 Moj 47:28 wynika, że Jakub przybywając do Egiptu miał 130 lat. Tak więc od śmierci Tarego do przeprowadzenia się rodziny Jakuba do Egiptu upłynęło 25 + 60 + 130 = 215 lat. Można także wyliczyć, ile lat Józef przebywał w Egipcie, zanim przybył tam Jakub z rodziną. Józef miał 17 lat, gdy został sprzedany do Egiptu (1 Moj 27:2,36). Gdy stanął przed faraonem, by objaśnić jego sen, miał lat 30 (1 Moj 41:46-47). Był to początek siedmioletniego okresu obfitości. Rodzina Jakuba przybywa do Egiptu po dwóch latach głodu (1 Moj 45:11). Tak więc od sprzedania Józefa do Egiptu do przybycia tam Jakuba upłynęły: 13 + 7 + 2 = 22 lata. Ostatecznie długość okresu od śmierci Tarego do 17 r. Józefa wynosi 215 – 22 = 193 lata.

Przyczyną poszukiwania w omawianej linii chronologicznej roku przybycia Józefa do Egiptu (17 roku jego życia) jest liczenie od tego punktu okresu mieszkania synów Izraela w Egipcie (2 Moj 12:40). Wynosi on 430 lat i kończy się wyjściem narodu izraelskiego z niewoli egipskiej

Długość okresu od wyjścia Izraela z Egiptu do 4 roku Salomona przyjmuje się za 1 Król 6:1 na 480 lat.

Długość okresu królów wyznacza się według skomplikowanej metody synchronizowania długości panowania królów judzkich i izraelskich. Przy takim sposobie wyznaczenia długości okresu królów zakłada się występowanie lat bezkrólewia i okresów, w których ojciec współkrólował z synem (np. 2 Król 15:5). Tak wyliczona ilość lat od 4 roku Salomona do 11 r. Sedekijasza wynosi 430 lat .Cały okres królów liczy 514 lat, rok więcej, niżby to wynikało z prostego sumowania lat panowania królów judzkich.

Przyjmuje się, że wraz z upadkiem Sedekijasza rozpoczął się siedemdziesięcioletni okres spustoszenia ziemi, który kończy się w 1 roku Cyrusa (536 r. p.n.e.)

W linii tej przyjmuje się, że Adam przebywał w ogrodzie Eden w stanie bezgrzesznym przez 126 lat. Przy tym założeniu 6 tysięcy lat od upadku Adama upłynęło w 1874, podobnie jak w "krótkiej” linii chronologicznej.

III. Linia chronologiczna LXX

W LXX genealogie zawierają inne liczby lat. Dla przykładu zacytujemy 1 Moj 5:3 w brzmieniu LXX: "I żył Adam 230 lat i spłodził syna ... i było dni Adamowych po spłodzeniu Seta 700 lat ... a tak było wszystkich dni Adamowych 930 lat i umarł”. TM w tym miejscu podaje, że Adam spładzając Seta miał 130 lat, a potem żył jeszcze 800 lat i umarł mając lat 930. Tak więc LXX, nie zmianiając liczby lat życia patriarchów, wydłuża linię chronologiczną przez przesuwanie, przeważnie o 100 lat, momentu spłodzenia spadkobiercy praw rodowych.

W okresie przedpotopowym linia chronologiczna LXX zawiera wewnętrzną sprzeczność, co oczywiście podważa jej wiarygodność. Według LXX Matuzalem miał 167 lat, gdy spłodził Lamecha, Lamech 188 lat, gdy spłodził Noego, a Noe 600 lat, gdy przyszedł potop. Tak więc od urodzenia Matuzalema do potopu upłynęło 167 + 188 + 600 = 955 lat. LXX podaje jednak, tak jak TM, że Matuzaelm umarł mając 969 lat. Wynikałoby z tego zatem, że przeżył potop, co jest sprzeczne z opisem Księgi Rodzaju, wedle którego z potopu żywo wyszli jedynie Noe i jego trzej synowie z żonami.

Okres od stworzenia Adama do potopu, obliczony według genealogii LXX, wynosi 2242 lata.

Genealogia od potopu do śmierci Tarego zawiera także poprawki podobne do opisanych powyżej. Występuje także dodatkowe pokolenie Kainana. I tak długość tego okresu wynosi 1207 lat.

Sposób obliczania dalszych ogniw chronologicznych jest identyczny jak w przypadku linii "długiej”. Od śmierci Tarego do 17 roku Józefa – 193 lata. Od 17 roku Józefa do wyjścia Izraela z Egiptu – 430 lat. Oznacza to, że okresu niewoli nie liczy się od przybycia do Egiptu Jakuba z rodziną, ale od czasu, gdy Józef został sprzedany, a pozostali synowie Jakuba-Izraela przebywali jeszcze przez 22 lata w ziemi Chanaan.

Długość okresu od wyjścia z Egiptu do 4 roku Salomona LXX określa na 440 lat (1 Król 6:1), a nie na 480, jak podaje TM.

Również w okresie królów występuje niewielka różnica. Długość panowania Azy, króla judzkiego, wynosi 39 lat, a nie 41, jak podaje TM (2 Kron 16:13). Tak więc od 4 roku Salomona do 11 r. Sedekijasza upłynęło 427 lat. Liczbę tę uzyskano w wyniku prostego sumowania długości panowania królów judzkich. Przyjmuje się za historią świecką, że 11 rok panowania Sedekijasza przypada na 587 rok przed Chrystusem.

Tak więc koniec 6 tysięcy lat wypada na rok 474/75 n.e., a przyjmując krótki, dwuletni pobyt Adama w ogrodzie Eden – na 476 r. n.e. Był to rok upadku Cesarstwa Rzymskiego.

Warto zauważyć, że różnice między obliczeniami dotyczącymi wydarzeń począwszy od powołania Abrahama, nie są wielkie i nie przekraczają stu kilkudziesięciu lat. LXX wydłuża jedynie w istotny sposób czas poprzedzający powołanie Abrahama. Wynika stąd znaczne przesunięcie zakończenia 6 tys. lat na V w. po Chrystusie.

Inne spostrzeżenie dotyczy "krótkiej” linii chronologicznej. Gdyby przyjąć za 1 Król 6:1, że okres od wyjścia z Egiptu do 4 r. Salomona wynosił 480 lat (a nie 580) oraz gdyby przyjąć historyczną datę zburzenia Jerozolimy na 587 r. p.n.e. (a nie 606), to linia ta mogłaby ulec dalszemu skróceniu o 119 lat i byłaby najkrótszą, logicznie możliwą linią chronologii biblijnej.

(Daniel Kaleta)